Jan Knippenberg (Hoek van Holland, 19 april 1948 - Texel, 23 november 1995) was een Nederlandse ultraloper, schrijver, tekenaar, denker, natuurmens, historicus en wereldreiziger. Hij was een pionier van het ultralopen in Nederland. Hij liep in 1974 in 18 dagen van Hoek van Holland naar Stockholm, 1600 kilometer. In 1976 tijdens de hittegolf én in 1979 liep hij de 400 kilometer rond het IJsselmeer. Tijdens deze laatste ronde kwam hij uit op 43 uur en 17 minuten – toentertijd een officieus wereldrecord. Jan verhuisde in 1984 naar Texel en was van beroep geschiedenisleraar. Verder maakte hij in 1988 een reis naar Spitsbergen per zeilschip en leefde hij tussen de rendieren in Schotland.

Natuurmens Knippenberg blootsvoets met achter hem Bordercollie Witte - foto Pieter de Vries

Knippenberg was naast het ultralopen en het schrijven van zijn Magnum Opus De mens als duurloper (1987) ook bekend om zijn columns in Runner’s World. Eén van de meest bekende citaten van hem is :

-

‘Lopen is geen sport maar een manier van reizen, waarbij geest en lichaam zich voortdurend verplaatsen. Lopen is daarom Kunst en geen middel ter bestrijding van welvaartskwaaltjes’ (Knippenberg, 1987).

-

'Running is not a sport but a way to travel, whereby mind and body are in constant motion. Running therefore is an Art and is not a cure for richmens complaints' (Knippenberg, 1987).

-

Mede door het schrijven van dit boek bouwde Knippenberg goeroe status op onder hardlopers. Iets wat zich tot zijn dood - en ook daarna - alleen maar verder ontwikkelde. Hij liep geregeld als training de ronde van Texel, 60 kilometer door bossen en langs de vloedlijn. In 1991 werd hiervan voor het eerst een echte wedstrijd gemaakt: De Zestig van Texel. In 1993 werd aan deze wedstrijd de afstand van 120 kilometer toegevoegd. Op deze loop wordt een bijzonder scherpe limiet van 12 uur gehanteerd. In 1994 deed Knip mee aan de Belfast - Dublin Cooperation Peace Run. Hij volbracht de 106 mijl in 18 uur en 42 minuten. Jan overleed op 47-jarige leeftijd aan longkanker. Op zijn sterfbed berekent hij dat hij zo’n 200.000 kilometer heeft gelopen. Hij had gehoopt hier ooit 200.000 mijl van te maken, ware het een nomadisch teken, een chronometer, de tand des tijds.

-

Jan ligt begraven op het kerkhof op de Hoge Berg in Oudeschild. Op zijn grafzerk staat: ‘Lopen is geen sport maar een manier van reizen.’  Ter nagedachtenis aan Knip is de Jan Knippenberg Memorial  (JKM) in het leven geroepen. Dit is een ultraloop over 100 Engelse mijlen langs de Nederlandse kust – op de grens van strand, zee en horizon – die eens in de twee jaar wordt gelopen. Dit traject legde Jan geregeld alleen óf met zijn loopvriend Ron Teunisse af. In 2008 is de klassieke afstand weer gelopen, ondersteund door de Koninklijke Marine. Ditmaal van Vlaardingen naar Den Helder over 161 kilometer. Vooralsnog de langste strandrace ter wereld.

Jan Knippenberg samen met Bordercollie Witte op zijn geliefde strand - foto Hans Heus

Lees ook: Presentatie 'De mens als duurloper' op 19 april

Lees ook: Artikel sportgeschiedenis

Lees ook: Knip in Grantham-Lincoln-Grantham

Lees ook: Meisjes van 16

Lees ook: Jan Knippenberg, de Tarahumara van de Lage Landen

Lees ook: Jan Knippenberg op Spitsbergen

Lees ook: Op de grens van land, lucht en zee

Lees ook: Lopen voor een oude schoen van Jan

Lees ook: Forrest Gump op Texel

Lees ook: Boekpresentatie op Runner's Web 2008

Lees ook: Jan Knippenberg in Sports Illustrated 1980