Texel, dinsdag 21 november 1995 
Samen met mijn vader kijk ik naar de televisie. Knip moet nog een column schrijven voor Runner’s World. De deadline is morgen. Kees Kooman heeft gebeld. In de loop van de dag heeft hij al een gedicht geschreven vol emotie. Hij voelt zijn einde naderen. Zijn gezondheid is erg slecht. De artsen vrezen dat hij Kerst niet meer zal halen. Complete onmacht maakt zich meester van de natuurmens en zijn zoon. Ik moet morgen naar school dus ga ik naar bed. Mijn vader op de typemachine. Met Typp-Ex aan zijn hand is het laatste beeld dat op mijn netvlies staat gegrifd. Dit staat met gouden letters geschreven en zal ik nooit vergeten. Dit is ook het laatste beeld. Op donderdag 23 november in de ochtend neemt mijn moeder me samen met Jonathan – mijn broer –  mee naar mijn kamer. Jan is dood. Dat kan niet. Dat kan wel. Hardlopers zijn doodlopers. Of toch niet?

Texel, zondag 30 september 2007 
Vandaag vindt de Halve Marathon van Texel plaats. Ik ben samen met mijn moeder bij de start in ’t Horntje op Texel. Op een speciale tussenboot bevinden zich zo’n 1300 lopers. Een geweldige promotie voor het eiland. Wat zal Knip hiervan gedacht hebben? Het is de afgelopen dagen erg winderig en regenachtig geweest maar precies bij de start breekt de zon door. Een lange toon van de scheepstoeter luidt de race in. Goed gevonden. Zelf ben ik onder de indruk van dit schouwspel dat het bovendek afdribbeld. Twee dagen Noordzee tijdens het NK zeezeilen hadden haar tol geëist. Helaas is ons team met materiaalpech uitgevallen. De spinaker scheurde op dag twee tijdens de eerste bareway set bij de bovenboei. Helaas maar ook dat hoort daarbij. Thom Touw legt alles vast. Zelfs aanvaringen. Foto’s liegen nooit. Goede fotograaf.

Mikel Knippenberg  - foto Thom Touw

Voor mijn gevoel loopt Knip mee. Al was voor hem de halve marathon slechts een manier om zijn benen warm te krijgen. Mijn moeder en ik gaan naar de Groeneplaats in Den Burg. Bij hotel de Lindeboom nemen we een kopje koffie en wachten we de lopers op. Ook bij haar merk ik dat ze het bijzonder vind. Jaap Dros – een oud collega van Knip – speelt met zijn bandje en verwelkomt de lopers. De spreker heeft er zin in. Bij de heren sneuvelt het parcoursrecord van 1 uur en 12 minuten, bij de dames wordt ook een scherpe tijd gelopen. Knip liep bij doorkomst op de tartanbaan van Crystal Palace in 1979 op de 24-uur ook zo snel. Als tussentijd. De weemoed van andere tijden. Ritchie, Naylor en Knippenberg. Mooie tijden.
 
Fort William, dinsdag 24 juli 2007 
Samen met mijn beste vriend Björn Verduijn sta ik bij Fort William in Schotland aan de voet van Ben Nevis. Ik pak De mens als duurloper erbij en zie Knip op de voorkant zo’n 300 meter onder de top. Mooi gevoel. Dat gaan wij ook doen. Ben Nevis is de hoogste berg van Groot Brittanië met zijn 1343 meter boven zeeniveau. Dat zeeniveau begint bij Fort William. Waar ook de Harry Potter trein vertrekt naar Hogwarts en de contouren van Loch Ness zichtbaar zijn. We klimmen snel en hebben geluk met het weer. Op dezelfde plek waar mijn vader 21 jaar geleden werd gefotografeerd nemen we wat foto’s en gaan verder naar de top. Het uitzicht is fenomenaal. Zelf Glencoe is te zien. De plaats waar de MacDonalds zijn verraden en afgeslacht door de Engelsen. Wie dat gevoel begrijpt kent de trots van Schotland.
 
Diezelfde vakantie ga ik nog naar Tiree één van de Inner Hebrides om te kitesurfen. Wat is het daar mooi. Het eiland doet mij denken aan Maui. Onderdeel van de eilanden archipel van Hawaii. Prachtige baaien, parelwitte stranden en strakke luchten. Niet te vergeten staat er altijd wind. De vogelverschrikkers zijn vliegers, geen mensachtigen. Maar bovenal is het lekker rustig. Elke dag varen we alleen en er blijken haaien te zitten. Spannend. De laatste dag nog met wat worldcup-riders het water op. Zij trainen voor de Tiree Wave Classic. Golven zijn hier genoeg. Ze komen ondoorbroken van de Atlantische Oceaan op ons af. Samen met Helen Helensburgh een rakje varen op Bhalepetruish. Iedereen is gelijk. Prachtig. Ook voor mijn vader waren deze eilanden een geliefd stukje Schotland. Ik was daar met hem op Skye in 1993 om de Cuillins te beklimmen - Skye Ridge. Nu staan ze te koop voor een paar miljoen pond. Sir McLeod doet ze van de hand. Hij is ook eigenaar van Dunvegan Castle en is grootgrondbezitter in Schotland. Oeroude adel. Hier nog wel.

Mikel Knippenberg kitesurfing op Tiree - foto Björn Verduijn
 
Het was diezelfde zomer van 1993 dat ik samen met mijn vader door de Lairig Ghru liep. Hij zwaarbeladen en altijd aan het woord. Ik onder de indruk van het landschap. We starten in Braemar en liepen via de River Dee richting Corrour Bothy. Een route die Queen Victoria vanuit Balmoral Castle vaak liep. Corrour Bothy is een berghut onderaan Devil’s Point. Hier overnachten we om de volgende dag via de Pools of Dee naar Loch Morlich te lopen. Na het hoogste punt gaat het mis. Knip krijgt een zweepslag. De natuurloper geveld. Ongelooflijk. Voor het eerst kan ik mijn vader bijhouden. Hij neemt een capsule Ibuprofen 600mg en we gaan verder. Op naar Reindeer House. De plaats waar hij de Lap Mikel Utsi ontmoette. De man naar wie ik vernoemd ben. Diezelfde vakantie liep ik mijn eerste hillrace op Craigh Dhu in Newtonmore. Er zouden er nog vele volgen.
 
Knip hield van deze plekken. In 1994 draafde hij mee tussen Belfast en Dublin. Don MacDonald wilde hem er bij hebben. Als vertegenwoordiger van de Lowlands. Knip voelde zich steeds meer een Highlander. Deze vredesloop was puur toeval. Toeval over 106 mijl. Harde, slingerende, klimmende en dalende stukken Motorway. 22 Lopers en steeds maar regen. De wapenstilstand toen was toeval zei Don MacDonald. De ochtend van de start werd een man door de Ulster Freedom Fighters – protestanten – doodgeschoten. Mijn vader was op weg naar een derde plek in 18.42 uur. In Dublin nabij Trinity College viel hij in de armen van Molly Malone. De beroemdste vrouw van Ierland. May the road rise to meet you, Dave, Don, Ralph and Anne, and the wind be always at your back. Dacht mijn vader voordat hij terugkeerde naar the Lowlands of Holland. Nu is het vrede. Gordon Brown een Highlander aan het roer in Groot Brittanië. Wat mooi.
 
Grindelwald, zaterdag 4 augustus 2007 
Kijkend naar de Noordwand van de Eiger besef ik dat ik ooit het boek De Witte Spin gekregen heb van mijn vader. Toendertijd las ik ook de Eigerkiller van Trevenian. Ik begrijp de tijdloosheid van dit dal en deze wand. Het dal van de onaantastbare Eiger, de prachtige Mönch en de maagdelijke Jungfrau. Fantastisch. Is het niet zo dat er een Jungfrau Marathon bestaat? Wat moet deze zwaar zijn. Van Interlaken naar Kleine Scheidegg. Geweldig maar te massaal. We besluiten naar boven te gaan met het treintje. Een beetje slap zou Knip zeggen. Maar we kunnen maar een paar dagen hier zijn. We moeten door naar de plaats waar Milaan-San Remo eindigd. Nabij de Poggio. Dit is ons tussenliggende doel. Maar wat voor één.
 
Op 3500 meter is de lucht ijl en de zuurstof schaarser. Ik denk aan Reinhold Messner die 8000 meter boven zeeniveau zonder zuurstof klimt en dan ook nog solo. Hij verloor zijn broer op de Nanga Parbat in de Himalaya. Hij kwam graag in Grindelwald. Wat een namen en wat een geschiedenis. De Eiger is voor mij de K2 van de Alpen. De Matterhorn is voor mij de Tsjangabang van Europa. Ik denk aan Peter Boardman, Joe Tasker en Chris Bonington. Maar vooral aan de beroemde laatste woorden van Tasker en Boardman tijdens hun laatste poging om via de noord-oostelijke – nagenoeg onmogelijke – kam de Mount Everest te bedwingen. We’ll see you in a few days. Ze werden nooit meer terug gezien. Wat overblijft is een Boardman Tasker award en omnibus. Gestorven in het harnas. Prachtig toch?  Niemand zal ze vergeten.

Mikel Knippenberg Jungfraujoch - foto Björn Verduijn
 
Dan denk ik weer aan Jan Knippenberg rond het IJsselmeer en aan Schotland. Knip kreeg ook een Memorial. De rillingen lopen over mijn rug. Op deze hoogte kan het zo afgelopen zijn. Juist op deze hoogte krijg ik het scherpe beeld op het leven. Nu kan ik de essentie zien van de laatste woorden van mijn vader in druk. In mijn gedachten zit ik voor het raam op Texel en kijk naar de Waddenzee. En denk aan de laatste woorden in druk van Knip. De Tarahumara van de Lowlands.
 
Intussen gaat het wad zijn onverstoorbare gang en ik staar bij volle maan nog altijd uit het raam. In stilte. De schoenen aan de kant, verdwenen eelt. De kajak opgeslagen in de kelder, doelloos. Nooit meer noordwaarts tussen ijs, schotsen en robben van Svalbard. Misschien hebben de bosjesmannen gelijk: Er is geen ziel in deze wereld. De wind waait onze voetsporen weg en daarmee is het afgelopen.
 
Jan Knippenberg (1948 – 1995)

Lees ook: Mikel Knippenberg in de Volkskrant over De mens als duurloper
Lees ook: Mikel Knippenberg over zijn Zestig van Texel 2015 in Runner's World
Bekijk ook het televisie-interview van Ron Teunisse en Mikel Knippenberg met Aart van Eldik bij Noord-Hollands Diep
Lees ook: 10 vragen aan Mikel Knippenberg
Lees ook: BLOG Mikel Knippenberg
Bekijk ook: TV-interview Mikel Knippenberg & Wim Verhoorn over Jan Knippenberg
Lees ook: Mikel Knippenberg in de Lairig Ghru Schotland
Bekijk ook: Mikel Knippenberg kitesurfing op Kerrera Island Scotland
Beluister ook: Mikel Knippenberg in gesprek met Fred Segaar over de Jan Knippenberg Memorial 2014 bij NH Weekendspits
Lees ook: Het verslag van een tropische Zestig van Texel 2011
Lees ook: Het verslag van een knotsgekke Zestig van Texel 2013 door de ogen van Knip Junior
Beluister ook: Recente radio-interviews van Mikel Knippenberg over de JKM en de Zestig van Texel
Lees ook: Zware JKM 2014 met mooie winnaars!
Lees ook: Taskforce Knippenberg (JKM 2010 door de ogen van Mikel Knippenberg)
Lees ook: Voorbereidingen voor De Zestig van Texel 2013 door de ogen van Mikel Knippenberg
Lees ook: Mikel Knippenberg finisht in Monsterlijk Mooie Zestig van Texel 2015
Lees ook: Andere Tijden Sport komt met aflevering over Jan Knippenberg in het voorjaar van 2015
Lees ook: Het verslag van een avontuurlijke nacht langs de Nederlandse Kust (JKM 2012)